Column nr 320 dd 20-05-2014
Over een halve eeuw zal over dit tijdsgewricht 1950-2020 worden geoordeeld, een zeventig tal jaren na de verwoestende tweede wereldoorlog. Eerst opbouw en economische welvaart en het stichten van een Europa met een gezamenlijke munt. Hoe zit het met onze cultuur? Opera's en operettes zijn verdwenen en maanden, soms jaren achtereen zitten gelegenheid vol voor de opvoering van de succesvolle musicals, waar het volk met grote drommen naar toe trekt. Waar zijn de beroemde toneelgezelschappen, de beroemde balletscholen? Juist dezer dagen ontstond er een discussie over een cabaretvoorstelling in een voormalige katholieke kerk in Utrecht, die aan een particulier is verkocht en een parochie een stuk terughuurt voor liturgiegebruik. De voorstelling is een persiflage van de katholieke liturgie en kardinaal Eijk heeft daar zijn verontwaardiging over uitgesproken. Dan had de kerk niet moeten verkopen of betere afspraken met nieuwe eigenaar moeten maken. Door de verminderde belangstelling voor religie, worden in de 21e eeuw enorm veel kerken voor de eredienst afgestoten of het nu over protestantse of katholieke kerken gaat. Wat is er dan aan de hand met het culturele beeld van deze 21e eeuw ? Waarom geen belangstelling meer voor kerk en liturgie? De kerken kunnen na het echec van second world war de mensen niet meer warm laten lopen voor hun verhaal en organisatie. Dat is jammer, maar van de andere kant is het geen meelopers werk meer en kiezen nu alle mensen echt. Voor dat grote meelopers werk moesten veel en grote kerken gebouwd worden. Door de ontkerkelijking staan nu veel gebouwen leeg of op de nominatie verkocht of gesloopt te worden, al is de betekenis van dorpskerken groter dan de wekelijkse liturgie. De meeste kerken zijn dan ook gesneuveld in de stedelijke agglomeraties. In de Middeleeuwen kenden we de opbloei van de kerkenbouw middels de romaanse en gotische bouwstijlen, terwijl zeer geleerde architecten in staat waren prachtige koepels te bouwen. Brunneleschi wist in de 14 eeuw een constructie te bedenken voor de dom van Florence. We hebben deze koepel met veel studenten beklommen door middels de ruimte tussen twee schillen omhoog te klimmen en uiteindelijk bij de omgang boven bij het kleine torentje uit te komen. Juist toen ik door warmte en veel betreden treden besloot om even uit te rusten was er een collega die vaststelde dat we er bijna waren en dat zette aan om de laatste treden ook maar te nemen. Een prachtig uitzicht over Florence was de beloning. Brunneleschi beweerde destijds aan zijn opdrachtgever dat hij een koepel zonder pilaren kon bouwen. Hij zette dat op een eenvoudige manier uiteen door een ei aan de onderkant stuk te slaan en het rechtop te zetten. De architecten hadden wel ervaring met de koepels van de baptisteria, maar om op hoogte een koepel te bouwen was bijzonder, maar door die dubbele geleding van twee schillen valt er veel kracht op te vangen. Een schematische tekening kunt u hierbij aantreffen. Tenslotte nog: hoe gaat het in de toekomst met onze kerken? Eens stopt de ontkerkelijking en in mijn visie zullen er in dorpen en steden kleine christelijke gemeenten ontstaan, komen en blijven, die zich het lot aantrekken van mensen die hulp nodig hebben om de gemeenschap levendig te houden. Geen theatrale kerk meer, maar een kerk in de marge, zoals eens de apostelen zijn begonnen.
Geniet, leef, wees creatief, sportief en een prettig medemens voor je omgeving. Kunstboeken, lezingen, rondleidingen, essays, adviezen aan en verkoop kunstvoorwerpen j.j.jong@quicknet.nl
drs JJJ, artes admirans
Geen opmerkingen:
Een reactie posten